Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin istemsiz ve tekrar eden düşünceler yaşadığı (obsesyonlar) ve bu düşünceleri hafifletmek amacıyla zorlayıcı davranışlara (kompulsiyonlar) yönelmesine neden olan ruhsal sağlık durumudur.  

OKB’li Bireyler İlişkilerde Nasıl Davranır? 

OKB olan bireylerin yaşadıkları bazı obsesyonlar; temizlik, düzen, güvenlik, hata yapma korkusu ya da partnerden sürekli onay alma isteği gibi farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bu düşünceler, bireyin yoğun bir kaygı yaşamasına neden olur ve bu kaygıyla başa çıkabilmek için kompulsiyonlar veya ritüeller geliştirir. Örneğin, bir birey partnerine sürekli olarak “Beni seviyor musun?” diye sorabilir ve aldığı cevaptan tam emin olamayıp tekrar tekrar bu soruyu yöneltebilir.  

OKB’li her bireyin aynı obsesyonlara sahip olması gerekmez. Birçok kişi OKB’nin yalnızca temizlik veya düzenle ilgili olduğunu düşünür. Oysa ki OKB, çok geniş bir yelpaze içerisinde farklı obsesyonlara ve farklı kompulsiyonlara sahiptir. Temizlik obsesyonu olan bir partner, evdeki her şeyin mükemmel derecede düzenli olmasını talep edebilir, başka bir senaryoda ise kişi, partnerinin telefonunu sürekli kontrol etmek isteyebilir çünkü zihninde “Acaba beni aldatıyor mu?” gibi sürekli tekrarlayan bir düşünce olabilir. Bazı insanlar ilişkide sürekli partnerlerinden duygusal bir onay arayışı içerisindeyken, bazıları partnerinin hareketlerini veya ilişkideki küçük detayları sürekli sorgulama isteği içerisinde olabilir. Bu tür obsesyonlar ve kompulsiyonlar, partnerin kişisel alanını işgal edebilir, ancak çoğu zaman bunlar kötü bir niyetle değil bireyin kaygılarını yönetme stratejisi olarak ortaya çıkar. 

Bir diğer yanlış inanış OKB’li bireylerin sağlıklı bir ilişki yürütemeyeceğidir. Aslında doğru tedavi ve destekle OKB’li bireyler sağlıklı ilişkiler kurabilirler. Tedavi sürecinde bireyin OKB semptomları azaltılabilir ve kontrol altına alınabilir. Bu yüzden, OKB’yi kişisel bir hata olarak değil, bir hastalık olarak ele almak çok önemlidir.  

İlişki İçerisine Nelere Dikkat Edilebilir? 

Empati ve Sabır: Partnerinizin OKB’sinin tercih değil, bir rahatsızlık olduğunu anlamak önemlidir. OKB, kişinin kendini güvende hissetmesini engelleyebilir ve genellikle stresli durumlarda bu hissi yoğunlaşabilir. Partnerinize karşı sabırlı olmak, ona rahatlatıcı bir ortam sunmak, ilişkinizde daha sağlıklı bir iletişim kurmanıza yardımcı olacaktır.

Destekleyici Olmak: Partneriniz OKB belirtileri ile baş ederken ona destek olmak, onunla birlikte aynı kompulsiyonlara yönelmenizi gerektirmez. Örneğin, partneriniz sürekli olarak kapının kilitli olup olmadığını kontrol ediyorsa, bu onunla birlikte kilidi kontrol edeceğiniz anlamına gelmez. Bunun yerine onu terapiye teşvik etmek ve bu kaygılarıyla başa çıkması için profesyonel destek almasını sağlamak daha sağlıklı olacaktır.  

Kişisel Sınırlar Koymak: Partnerinizin ihtiyaçlarını anlamak kadar, kendi sınırlarınızı korumak da önemlidir. OKB’li bireyler kontrol ihtiyaçlarından dolayı bazen partnerlerine karşı kısıtlayıcı beklentiler içerisinde olabilirler. Örneğin, partneriniz her şeyin belli bir şekilde yapılmasını isterken bu sizin kişisel alanınıza müdahale eden bir durum oluşturuyorsa partnerinizle bu durumu paylaşmaktan çekinmemelisiniz.Böylece hem partnerinizin kaygılarını anlayabilir hem de sağlıklı bir denge kurabilirsiniz. 

İletişim: İlişkide iletişim her zaman çok önemlidir ama OKB’li bireyle ilişki yaşarken bu daha da önem kazanır. OKB’li bireyin düşünceleri genelde karşı tarafa mantıksız gelebilir ama onlar için bu düşünceler oldukça gerçek ve baskındır. Bu nedenle iletişimi açık tutmak, empatinin gelişmesine yardımcı olur ve güven bağını güçlendirir.  

OKB’li bir partnerle ilişki yürütmek, zorluklar içerebilir, ancak bu zorluklar sabır, anlayış ve destekle aşılabilir. Partnerinizin duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışmak, bu kaygılarla başa çıkması için profesyonel yardım almasını teşvik etmek, ilişkinizdeki dengeyi korumaya yardımcı olur. Unutulmaması gereken en önemli nokta, OKB’nin bir ruh sağlığı sorunu olduğudur. OKB’li bireyle ilişki yürütmenin temeli, sevgi, sabır ve anlayışla oluşur. Partnerinizin kompulsiyonlarını anlamak ve onun yanında durarak kaygılarını yönetmesine yardımcı olmak, ilişkinizde daha güçlü bir bağ kurmanıza yardımcı olacaktır.  

İlke Şerefhanoğlu